Hugo Chavez ve Peru'nun İlginç Hikayesi

[Yazıdaki linkler aksi belirtilmedikçe İspanyolca sayfalara yönlendirmektedir]

Hepimizin bildiği üzere, Venezuela Başkanı Hugo Chávez [en], 5 Martta hayatını kaybetti [en]. Fakat sanırım pek bilmediğimiz şey ise Peru ve Chavez arasındaki ilişkidir. Herşey 1974 yılında, o zamanlar harp okulu öğrencisi olan Chavez'in, Venezuela askeri delegesi mensubu olarak, Peru'nun özgürlüğünü kazandığı Ayacucho Savaşı'nın [en] 150. yıl kutlama törenlerine katılmasıyla başladı. Bu olayın, Chavez'in eski Peru'nun eski başkanlarından ve Silahlı Kuvvetlerin Devrimci Hükümeti adı verilen oluşumun kurucusu, General Juan Velasco Alvarado'ya [en] olan hayranlığının başlangıcı olması kuvvetle muhtemel.

Sonraları, 1992'de, Başkan Fujimori Venezuela ordusunun 93 üyesine, Carlos Andrés Pérez'e [en] karşı girişilen başarısız darbe girişiminden sonra sığınma hakkı verdi.

Bir sonraki dikkat çeken olay ise, iddialara göre [en] 2000 yılında Chavez'in (artık başkandı), daha sonra Peru Başkanı Alberto Fujimori'nin [en] yakın danışmanı olacak olan firari Vladimiro Montesinos'e [en] koruma sağlamasıyla yaşandı.

Hugo Chavez, Peru'nun 2006 yılı başkanlık seçimlerinde [en], adaylardan Ollanta Humala'ya destek vererek küçük de olsa rol almıştır. Humala seçimi kaybetti; tekrar aday olup kazandığı 2011 yılı seçimlerinden [en] sonra, Chavez ile olan bağlarını açıklmaktan çekinmiştir. 2006 yılında, Peru'da Casas del Alba açıldı. Resmi olarak insani yardım kuruluşu olan bu kurum, “Chavismo” propogandası yaptığı iddiasıyla defalarca soruşturmaya uğradı.

Hugo Chávez junto a Ollanta Humala en el palacio de Miraflores, en Venezuela. Foto compartida por el usuario de Flickr chavezcandanga, bajo licencia Creative Commons (CC BY-NC-SA 2.0)

Hugo Chávez and Ollanta Humala outside the Miraflores palace in Venezuela. Photo shared by Flickr user chavezcandanga, under license by Creative Commons (CC BY-NC-SA 2.0)

Spekülasyonların yayılmasına sebep olan bir başka olay ise, Pisco depreminden [tr] sonra dağıtılan balık konservelerinin üzerinden, Chavez ve Humala'nın fotoğraflarının çıkması oldu. Fakat Chavez'in yardımları bununla bitmedi, deprem mağdurlarına yemek yardımına ek olarak Simon Bolivar adına 100 adet ev bağışladı. Evlerin yapıldığı yer olan depremde ağır hasar görmüş Chincha, zamanın başkanı Alan Garcia'nın [tr] yardımlarda yetersiz kaldığı bir yerdi.

Bu yüzden Venezuela başkanının iktidarı süresince Peru'nun diğer Latin Amerika ülkelerinden daha çelişkili tepkiler vermesi anlaşılabilir. countries. Siyasi kesimin büyük kısmı, sol hariç, onun fikirlerine pek de sempati duymadı. Gene gazeteciler arasında da pek sevildiği sayılmaz, yine sol görüşlüler hariç. Ama yine de ölümü blog dünyasında daha ılımlı karşılandı.

Örneğin, Metro Press and Photo'dan Jorge Enrique Seoane Morla, Venezuela'da ki Chavista rejiminden yardım alan ülkelere ne olacağını sorguluyordu. Şöyle konuştu:

Equivocado o no pretendió, ser el aglutinador de una América Latina en torno a si mismo y a una “Revolución Bolivariana” en la cual los intelectuales e historiadores peruanos no creen ni aprueban. Es más, muchos, en el Perú, creen que Simón Bolívar fue nefasto para los intereses peruanos […] El Perú de Ollanta Humala (y de Nadine [esposa de Humala]), felizmente que se distanció de Venezuela y la infiltración de las casas ALBA. Somos Libres.

Doğru ya da yanlış Latin Amerika'yı bir araya getirmeye çalıştı, ki bunu Venezuela entellektüelleri ve tarihçilerinin inanmadığı ve desteklemediği Bolivar usülü devrim ile gerçekleştirdi. Daha da fazlası, Peru'da bir çok kişi Simón Bolívar'ın Peru'nun çıkarlarına zarar verdiğini düşünür […] Ne mutlu ki, Ollanta Humala'nın (ve eşi Nadine'in) Peru'su kendisini Venezuela'dan ve Alba'nın işlerinden uzaklaştırdılar. Biz özgürüz.

Bir süre önce, blog yazarı Luis Vigil, tarihçi Antonio Zapata'nın Chavez ve Fujimori'nin ilişkisi üzerine yazdığı bir yazıyı paylaştı:

Algunos medios de comunicación no querrán acordarse, pero Humala no es el aliado principal de Hugo Chávez en nuestra historia política, sino Fujimori. El manto autoritario hermana al Perú de la década de 1990 con la Venezuela de los últimos años.

Bir kısım medya Hugo chavez'in asıl müttefikinin Humala değil, baba Fujimori olduğunu unutuyorlar. 1990lı yıllarının otoriter Peru'su şimdinin Venezuela'sı ile aynı mentalitedeler.

Tanınmış Perulu karikatürist Juan Acevedo, Chavez hakkında kısa bir görüşü Facebook profilinde paylaştı:

Cuando Chávez surgió, su discurso me pareció bienintencionado y simplón. Como él se entendía, era un soldado y como tal batalló e hizo bastante. […] Chávez, como Fidel, Velasco, y otros, sin ser iguales entre sí, creyeron que podían cambiar la historia y se la jugaron a fondo desde sus tareas de gobierno. Cometieron errores, por supuesto, y gruesos, pero se la jugaron. Otros se acomodaron nomás y encima con eso se pretendieron novedosos. Ojalá no cejemos de apostar a que podemos cambiar lo que es injusto, lo que está mal, lo que es feo, lo que es falso…

Chavez meydana çıktığında onun retoriği basit ama anlamlı gelmişti bana. Söylediği gibi, o bir askerdi ve iyi ve sertçe savaşmıştı […] Chávez, aynı Fidel, Velasco, ve diğerleri gibi, birbirinin klonu olmadan, hepsi tarihi değiştirebileceklerini düşündüler ve yönettikleri her yerde risk aldılar. Tabii ki hataları oldu, büyük hataları, ama şanslarını denediler. Diğerleri sadece uyum sağladılar, her ne kadar yenilikçi olduklarını söyleseler de. Haydi biz de adil olmayanı, kötü olanı, yanlış olanı değiştirmek için mücadele etmeye inanmaktan vazgeçmeyelim.

Gazeteci profesör Hugo Neira yıllar önce ki Venezüela'yı anımsayor ve eski yazılarından alıntı yapıyordu:

lo que vi, nunca me gustó. La extrema descomposición social de uno de los países no solo entre los más ricos del continente sino con una renta petrolera envidiable. Vi la degradación de la vida venezolana en medio del esplendor de sus clases medias, ciegas a la pobreza de los cerritos y al desamparo de los pobres en medio de ricos que no merecían sus fortunas. Hasta que pasó lo que pasó. Llegó Chávez. “Llegó el llanero, no tan solitario, y se va a quedar un buen rato, tiene apenas 50 años, y va a revertir los dividendos petroleros hacia abajo. El método puede no convencernos, pero es lo que ocurre en países rentistas, Venezuela hoy y Argentina ayer, cuando el egoísmo social deja crecer una masa enorme de excluidos.

Gördüklerimden hiç bir zaman hoşlanmadım. Toplumda ki büyük yıkım, her ne kadar kıtanın en zengin ülkesi ve ayrıa en büyük petrol rezervlerinin sahibi olsa dahi. Orta sınıfın görkemi içinde bozulmuş bir yaşam gördüm Venezüela'da, hemen yanı başlarındaki tepelerde sefaleti görmeyen ve varlık içinde yokluk çeken fakirlerin hakedilmemiş çaresizliğini gördüm. Taa ki o şey olana kadar. Chávez'in gelişi. “Kimsesiz komando geldi, sadece artık o yalnız değil ve bir süre burada kalacak; daha 50'sinde bile değil, şüphesiz ki petrolden elde edilen karı paylaşacak. Belki yöntemini beğenmeyebiliriz, fakat yüksek gelirin olduğu yerlerde ki; dün Arjantin, bugün Venezüela'da, yaygın bencilliğin halkın büyük kısmının zor şartlarda yaşamasına sebep olan bu.

Neira devam ediyor:

No me gustó Chávez pero tampoco la Venezuela anterior a Chávez. Así de sencillo […]: “A Chávez lo auparon para otra cosa, para que corrigiera una democracia corrupta, pero se ha inventado esa « democracia directa », cuando toda la que se vuelva directa deja de serlo. No le gusta la palabra compromiso ni mediación, es decir, no sólo lo que a Venezuela le falta sino la esencia de toda política. Chávez es un político de la antipolítica, como lo fuera Fujimori. Lo llamaron para curar la peste y aportó el cólera. Pero, aun así, nadie lleva por completo razón, ni la oposición ni las bases chavistas, cada una con su ulcerada y parcial verdad venezolana.

Ben Chavez'i, veya Chavez öncesi Venezüela'yı sevmedim. Bu kadar basit […] “Chávez başka sebeplerden dolayı öne çıktı, böylece bozulmuş demokrasiyi düzeltebilecekti; fakat o ‘direkt demokrasi’ diye birşey yarattı, o kadar direkt ki daha az demokratik olan bir demokrasi. Yükümlülük ve aracılık laflarını sevmiyor, bu sadece Venezüela'nın bir eksiği değil siyasetin de bir eksiğidir. Chavez aynı Fujimori gibi politika karşıtı bir politikacıdır. Onu sıtmayı tedavi etmesi için getirdiler ve o kolerayı getirdi.

Her türlü görüşe rağmen, Peru Chavez'in ölümünü saygıyla karşıladı. Mecliste adına bir dakikalık saygı duruşunda bulunuldu, hatta onu diktatör olarak tanımlayanlar bile buna karşı çıkmadı [en]. Lima'daki Venezüela büyükelçiliğinin dışında sempatizanlar sevgi gösterisinde bulundu. Hükümet üç günlük yas ilan ederken [en], başkan Humala Chavez'in cenaze törenine [en] katılmak üzere Caracas'a delegelerini gönderdi [en]. Bu arada Chincha belediye başkanı Venezüla başkanı adına bir büst inşa etmeye karar verdi.

Post originally published on the blog Globalizado by Juan Arellano.

Sohbet başlatın

Yazarlar, lütfen giriş »

Kılavuz

  • Tüm yorumlar onaydan geçirilir. Yorumunuzu birden fazla göndermeyin, yoksa reklam olarak işaretlenebilir.
  • Lütfen diğerlerine saygı gösterin. Nefret, küfür ve kişisel saldırı içeren yorumlar onaylanmayacaktır.