Arap Dünyası: Devrim Zamanlarında Teknoloji

Arap isyanları, sosyal medya ve taşınabilir teknolojilerin değişimin gelmesinde oynadığı rol hakkında derin tartışmalara yol açtı. Bu konuda hangi neticeye varırsanız varın, aktivistler hareketin başlangıcından beri yeni teknolojilerden hemen her alanda yararlanıyorlar. Bu yazıda, bu yeni teknolojilere göz atacağız.

Tutuklanmanızı bildirme

Arap isyanlarının başlangıcından beri bir sürü blogger ve aktivist tutuklandı. Suriye'de yalnızca son birkaç ayda Rima DaliSafana BaqlehAli Mahmoud OthmanRazan Ghazzawi alıkonuldu. Mısır'da Maikel Nabil SanadAlaa Abd El Fattah ve Amr Gharbeya ise tutuklananlardan yalnızca birkaçı. Tabii bunlara Tunus ve Bahreyn gibi ülkeleri henüz katmış değiliz. Ve Mısır'a girişleri reddedilen, Kâhire havalimanında soruşturma için alıkonulan bloggerlar ve aktivistler de mevcut…

Tutuklanan bloggerlardan bazıları daha sonra salınsa da, tutuklanmaları esnasında ailelerine ya da avukatlarına ne olup bittiğini haber verme fırsatları olmuyordu. İşte teknoloji burada devreye giriyor. Bir süre önce, Global Voices Avukatlık bölümü yazarlarından Ramy Raoof, Etmasakt adlı bir çözümden bahsetti:

@RamyRaoof: Arkadaşımız Mohamed Hussien (@7aloli) tutuklandığınızda insanlara haber verebilmeniz için bu uygulamayı geliştirdi: http://bit.ly/Etmasakt #Misir #Android

Etmasakt

Etmasakt birden fazla numaraya (aileniz, avukatınız, diğer aktivistler vs.) kısa mesajlar ve o anki konumunuzu göndermeniz için yardım eden bir uygulama.

Etmasakt, Arapça “tutuklandım” demek. Orlando Elkabeer, blogunda uygulama hakkında yazı yazdı ve telefonunuzun GPS'inden elde ettiği gerçek konumunuzu da içeren toplu SMS'leri bir tuşla nasıl gönderdiğini açıkladı:

التطبيق يمكنك في حالة القبض عليك من ارسال رسالة لعدة أرقام تخبرهم فيها أنه قد تم القبض عليك ويرسل عنوانك بدقة بضغطة زر واحدة
Uygulama çoklu alıcılara tutuklandığınızı bildirir ve gerçek konumunuzu bir tuşla göndermenizi sağlar.

Etmasakt, alanındaki yegâne uygulama sayılmaz. “Byt2ebed 3alia” ve “I'm Getting Arrested” adlı uygulamalar da var. İkinci uygulama ise daha eski ve kullanıcı veri tabanı daha büyük. Aynı işi yapan birden fazla uygulamanın olması, onların gerekli olduğu anlamına geliyor…

Canlı video yayını

Önemli bir olayı video kameranıza kaydettikten sonra polis güçleri tarafından alıkonulmanız ve kameranızın parçalanması, ya da verileri silmeniz için zorlanmanız kadar kötü bir şey yoktur. İşte bu yüzden Bambuser aktivistler arasında oldukça yaygın bir araç. İsveç'ten doğan bu mobil uygulama, telefonunuzdan videolar çekmeniz ve bunları anı anına telefonunuzdan bir sunucuya yükleyebilmenizi sağlıyor. Yani cebinizde canlı yayın istasyonu taşımak gibi bir şey.

Suriye hükümeti tarafından yasaklanmadan önce, Bambuser birçok Suriyeli tarafından kullanılıyordu. Şubat ayında ise servis, kendi blogundan Suriye'de yasaklandığını bildirdi:

Geçtiğimiz haftalar boyunca, Suriye'den yapılan yayınlar arttı. Ve bu videolar; bombalanmaları, kurbanları, yıkımları ve hastanelerdeki berbat koşulları gösteren videolardı…

Homs'ta yıkılan petrol boru hattını canlı canlı gösteren bir kesit ise CNN, BBC, AlJazeera ve SkyNews gibi büyük TV kanalları tarafından kullanıldı:

İnanıyoruz ki bu kesit Suriye hükümetinin bambuser.com'a erişimi kesmesi ve Suriye'deki 3G bağlantılar üzerinden telefonlardan canlı video yayını yapma ihtimalini ortadan kaldırması için bir tetikleyici unsurdu.

Mısır'da Tarek Shalaby, kendi tutuklanmasını Bambuser ile yayınladı. Ve aktivistlerin uluslararası kesimlere yasak olduğu halde parlemento seçimlerini gözlemek için bu servisi kullanması gibi planlar vardı. Mısır devriminin ilk günlerinde, hükümet Bambuser'i yasaklama kararı aldı. 2 gün sonra da tüm internet erişimi yasaklanmıştı

Diğer araçlar

The Next Web'den Nancy Messieh, aktivistler için temel mobil uygulamaları bir araya koydu. Kâr amacı gütmeyen ve kendini halkın arasındaki dijital aktivistleri tanımlamak, iletişimi sağlamak ve desteklemeye adamış olan Movements.org, açık kaynak kodlu kelime ve ses / video işleme yazılımlarından tutun da şifreleme ve tünelleme (bir çeşit gizlilik sağlayıcı sistem) yazılımlarına kadar uzanan geniş bir yelpaze dahilinde birçok uygulama listeledi.

Diğer uygulamalara oranla daha az kullanışlı olan, Mısır devrimi esnasında çekilmiş resimleri galeri halinde göndererek bunları Mısır devrimini belgelemek adına kullanmayı amaçlayan böyle bir uygulama da yok değil.

Otomasyonun dezavantajı

Yukarıdaki uygulamaların kullanışlılığına karşın, otomasyon bazen problem olabilir. Bir ay önce aktivist Hossam El HamalawyMostafa Sheshtawy‘den “tutuklandım” mesajı almıştı.

@3arabawy: Beyler, birkaç dakika önce @msheshtawy ‘den tutuklandım mesajı aldım. Aradım, ama telefonuna cevap vermiyor.

İnsanlar Mostafa Sheshtawy için endişelendi. Fakat sonradan anlaşıldı ki mesaj yanlışlıkla gönderilmişti:

@msheshtawy: İyiyim ben. Tutuklanmış falan değilim. Telefonum yanımda değildi. Üzgünüm.

@msheshtawy: Ben uyuyorken biri uygulamaya tıklamış. Çok aptalca bir şaka ve kim yaptıysa hesabını soracağım. Gerçekten çok üzgünüm.

Son olarak, aynı aktivistler ve şehir sakinleri gibi, diktatörler de yeni teknolojiden faydalanıyor. Arap dünyasındaki otoriter rejimler, Amerikan firmalarından sansürleme ve demokrasi yanlısı protestocuları takip etmek için kullanılan casusluk yöntemleri konusunda bir sürü yardım aldı. Teknoloji ise çift taraflı bir kılıç, her tarafın da kendi işlevi var…

Sohbet başlatın

Yazarlar, lütfen giriş »

Kılavuz

  • Tüm yorumlar onaydan geçirilir. Yorumunuzu birden fazla göndermeyin, yoksa reklam olarak işaretlenebilir.
  • Lütfen diğerlerine saygı gösterin. Nefret, küfür ve kişisel saldırı içeren yorumlar onaylanmayacaktır.